شاخص های پیشرفت علمی و معرفتی انسان از دیدگاه اسلام

Authors

محمدجمال خلیلیان اشکذری

سیدحمید جوشقانی نائینی

abstract

شاخص توسعه انسانی متعارف با نگرشی خاص و محدود به انسان، تمام هدف های شاخص را متوجه اصل رفاه مادی کرده و بُعد روحی و معنوی انسان به عنوان اساسی ترین بُعد وجودی وی، مورد غفلت شده است. توجه اسلام به این بُعد، نگاه به جنبه مادی انسان را نیز در دو عرصه فردی و اجتماعی و نقش مکمل آن دو در راه پیشرفت تحت تأثیر قرار داده است. شاخص پیشرفت انسانی اسلام، معیارهای دینداری، علم و معرفت، آزادگی و کرامت و تأمین معاش را مورد تأکید قرار داده که افزون بر غنابخشی به معیارهای شاخص توسعه انسانی متعارف در کنار رفاه نسبی، توجه به دین، معرفت، کرامت و آزادگی را ضروری می داند. در تحقیق پیش ِ رو با استفاده از منابع کتابخانه ای به منطق و ملاک انتخاب معیار توجه شده و با عنایت به مبانی پیشرفت از دیدگاه اسلام و به کارگیری روش تحلیلی ـ توصیفی به تبیین معیار علم و معرفت و شاخص ها و نماگرهای سنجش آن پرداخته می شود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

شاخص‌های پیشرفت علمی و معرفتی انسان از دیدگاه اسلام

شاخص توسعه انسانی متعارف با نگرشی خاص و محدود به انسان، تمام هدف‌های شاخص را متوجه اصل رفاه مادی کرده و بُعد روحی و معنوی انسان به‌عنوان اساسی‌ترین بُعد وجودی وی، مورد غفلت شده است. توجه اسلام به این بُعد، نگاه به جنبه مادی انسان را نیز در دو عرصه فردی و اجتماعی و نقش مکمل آن‌دو در راه پیشرفت تحت تأثیر قرار داده است. شاخص پیشرفت انسانی اسلام، معیارهای دینداری، علم و معرفت، آزادگی و کرامت و تأمین م...

full text

انسان و از خود بیگانگی انسان از دیدگاه اسلام

در این مقاله، انسان و از خود بیگانگی انسان در اسلام به صورت فشرده مورد بحث قرار گرفته است، از آنجا که بیگانگی و از خود بیگانگی انسان در نظریه ها و مکاتب مختلف مورد علاقه و توجه بوده است، نگرش های مختلف به از خود بیگانگی انسان در این مقاله به سه دسته تقسیم شده اند: اول آنهایی هستند که با اتکاء صرف بر محیط بیرونی، انسان را موجودی منفعل و از خود بیگانگی وی را ناشی از عوامل بیرونی می دانند. اکثر صا...

full text

بررسی زمینه‌ها و دامنه‌های حقوق معرفتی انسان از دیدگاه کلیفورد

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها و مسائل معرفت‌شناسی، شیوة حصول باورهاست و یکی از مهم‌ترین رهیافت‌های نیل به این مقصود را دبلیو. کی. کلیفورد ارائه کرده است؛ وی با اتخاذ رویکرد دلیل‌گرایی قوی، در پی‌ریزی بنیان جدیدی برای پذیرش باور، نقش عمده‌ای داشت. عمده‌ترین نقطة اتکای وی در این مسیر پیوند میان اخلاق و معرفت‌شناسی است، به نحوی که هر خطای معرفتی خطایی اخلاقی خواهد بود. معیارهایی که وی برای رعایت حریم ح...

full text

مراحل وجودی انسان از دیدگاه اسلام

انسان پیچیده‌ترین موجود هستی است که دیدگاه‌های متفاوت و متعارضی دربارة ابعاد وجودی‏، ویژگیها، مراحل آفرینش و سعادت و شقاوت وی ابراز شده است. به رغم واکاوی‌های فراوانی که از سوی اندیشه ورزان دربارة انسان انجام شده، هنوز هم از او به عنوان «موجود ناشناخته» یاد می‌شود. آنچه در این نوشتار مد نظر قرار گرفته است، پاسخ به سؤال اساسی دربارة مراحل وجودی این پدیده از دیدگاه اسلام است. انسان در فرهنگ اسلا...

full text

مبانی رفتار انسان از دیدگاه اسلام

در این مقاله مبانی رفتار انسان به عنوان یکی از مباحث مهم مدیریت رفتار سازمانی از سه دیدگاه متفاوت مورد بررسی قرار گرفته است. نخست دیدگاهی که جنبه های غیر اکتسابی را مبنای رفتار انسان می داند توضیح داده شده و سپس دیدگاهی که از نقطه نظر عوامل اکتسابی سعی در تبیین رفتار دارد به بحث کشیده شده است و آنگاه با استفاده از آیات و احادیث در بررسی عوامل مؤثر بر رفتار و به وجود آورنده آن (به تعبیر قرآنی آن...

full text

مبانی انسانی پیشرفت سیاسی از دیدگاه اسلام

با بررسی مکاتب مختلف توسعة سیاسی، می‌توان ‌گفت؛ نگرش تک ساحتی و کاملا ماتریالیستی به انسان بر اساس اصل اومانیسم، یکی از مهم ترین مبانی آنها می­باشد. در این تلقی از توسعه سیاسی، دین و گزاره های اخلاقی، به­عنوان مانعی در راه توسعه سیاسی حذف می­شود و این امر، معنایی کاملا مادی و این جهانی پیدا می­کند. اما در اندیشه اسلامی، هدف غایی پیشرفت سیاسی، دست‌یابی بشر به تعالی و تکامل همه جانبه و مقام خلیفه...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
اقتصاد اسلامی

Publisher: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی

ISSN 1735-3262

volume 14

issue 54 2014

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023